Vandaag, op eerste Kerstdag, heb ik voor jullie deel twee van de rubriek ‘Typisk svensk mat’. De Zweden houden erg van tradities en bij iedere traditie horen bepaalde gerechten. December is in Zweden een gezellige maand. Ok, het is ’s morgens pas rond 9 uur licht en ’s middags wordt het alweer vanaf half 3 donker. Maar dat donker wordt gecompenseerd door véél (kerst)verlichting, overal. Op straat, in huis, op school en op de werkplek.

Lussekatter

Op 13 december wordt het lichtfeest Lucia in de kerk gevierd. Dat is al vroeg, rond een uur of 8. Meisjes gaan gekleed in een witte jurk met een rood lint en dragen een kaarsenkroon op hun hoofd. Jongetjes gaan gekleed als tomtar (kerstkabouters) of als ‘stjärngossar’ (sterrenmannen in witte kleding met sterren erop). Voor de viering begint brengt een dochter haar ouders ‘lussekatter’ en koffie.

Lussekatter zijn broodjes waaraan saffraan is toegevoegd waardoor ze een gele kleur krijgen. Ik heb ze geproefd, maar ik vind ze eerlijk gezegd niet echt bijzonder.

Julbord

Vanaf half november kun je in veel restaurants terecht voor het traditionele ‘julbord’ (letterlijk: kersttafel). Tradities worden hooggehouden en een uitgebreid julbordbuffet bestaat meestal uit drie gangen.

Bij de eerste gang kun je kiezen uit verschillende soorten ingelegde haring (inlagd sill) en gravad lax. Bij de tweede gang vind je brood, kerstham, leverpastei, salade van rode bieten en julost (Edammerkaas met de rode korst). De derde gang biedt warme gerechten zoals Janssons frestelse (gegratineerde aardappels, bereid met uien en ansjovis), ‘dopp i grytan’ (brood soppen in jus), gehaktballetjes, worstjes, varkensribbetjes, en kool.

Ik heb helaas nog nooit mogen genieten van deze Zweedse traditie, maar dat zal nog wel eens gaan gebeuren.

Julmust

Julmust is een frisdrank die alleen rond de kerst wordt verkocht. Het ziet eruit als cola, maar het smaakt toch wel anders. Ik vind het best lekker, maar niet iets waar je liters van moet drinken hahaha. De linkerfoto heb ik genomen tijdens een lunch in de kantine van Radiohuset (’t Radiohuis) in Stockholm, waar ik voor mijn werk geweest ben. De rechterfoto is van Ikea, waar je de julmust nu ook kunt kopen.

Deze drank wordt rond Pasen ook verkocht onder de naam ‘Påskmust’, de Zweden houden van hun traditionele drankjes 🙂

Bij mijn familie gaan we straks gourmetten, dat doen we al jaren, lekker!

Wat eten jullie met Kerst? Zou jij ook wel eens aan een traditioneel Zweeds julbord willen deelnemen?